saf

sif. <ər.>

1. Tərkibi təmiz olan, heç bir qatışığı olmayan, xalis qatışıqsız. Saf qızıl. Saf inci. Saf metal. – Ələsgərin ağlın aldın sərindən; Saf gövhərsən, sərraf seçib dərindən. A. Ə.. <Bəxtiyar:> Saf incidir hər bir sözü; Onu seçməz qoca gözü. A. Ş.. Bizi yola saldı Bakıdan bahar; Ləpələr Xəzərdə saf gümüşdülər. N. Xəzri.

2. Sağlam, zədəsiz, salamat. Saf bədən. Saf ürək. Saf qan. – <Zakir:> Hüsnünə xiridar olandan bəri; Saf cana yetişib ziyan əlindən. Q. Z.. <Oğlan> . . güləndə dodaqlarının arasından sədəf kimi saf dişləri ağarırdı. M. Rz..

3. Təmiz, aydın, parlaq, duru, şəffaf. Ay saf göydə öz gediş sürətini artırmış, ağ pambıq kimi seyrək buludlar onu gəlin aparan kimi əhatə etmişdilər. H. N.. Duman tərk eləyir dağlar qaşını; Göstərir saf sular Ayı, ulduzu. N. Xəzri.

4. məc. Təmiz, düz, namuslu. Saf adam. – Xacə Mübarək vaqiən çox saf və sadiq adam idi. M. F. A.. Qaratel İkramın xətrini çox istəyir, onu öz atası Qafar kimi saf və təmiz olduğuna şübhə eləmirdi. Ə. Ə.. // məc. Ləkəsiz, səmimi. Saf məhəbbət. Saf duyğu. Saf qəlb. – Təmiz qəlbimdəki saf niyyətimi; İstəyirsən bir də yoxla, sevirəm. S. Rüst.. Saf eləmək – təmizləmək, saflaşdırmaq, qatışıqlardan təmizləmək. Deyirlər şireyi-innab təndə qanı saf eylər; Çox əmdim ləli-yarı, görmədim, Seyyid, bir asarın. S. Ə. Ş.. Ələsgər istər ki, bir bahar ola; Əridib gövhəri saf eyləmişəm. A. Ə..

◊ Özünü safa çıxar(t)maq – bax çıxar(t)- maq («öz»də). İnsafdan xaricdir ki, biz öz qüsurumuzu bilkülliyyə özgənin boynuna atıb, özümüzü safa çıxardaq. F. K..